Senegal Balık Endüstrisi ve Türk Şirketinin Rolü Skandalı

Britanya’daki zincir marketlerde satılan balıkların, Senegal’deki gıda güvenliğine ve istihdama nasıl zarar verdiği gün yüzüne çıktı. Üstelik bu zincirde Türkiye’den bir şirket de parmağınızın ucunda.

DeSmog ve The Guardian’ın ortak araştırmasına göre, Britanya’daki süpermarket zincirlerinin rafında satılan çiftlik balıklarının, “sorumlu bir şekilde tedarik edildiği” iddia edilen balıkların beslenmesi için “ciddi derecede tükenmiş” Senegal balıkçılığından elde edilen balık unu kullanılıyor.

Senegal’den Britanya’ya Nasıl Geliyor?

Araştırma, Senegal’den gelen balık unu ve yemin, Türkiye’deki Kılıç Deniz’e ait çiftliklerde yetiştirilen balıkların beslenmesinde kullanıldığını ortaya koyuyor. Bu balıklar daha sonra Britanya’ya ihraç ediliyor. Britanya’daki büyük market zincirleri arasında Waitrose, Co-op, Aldi, Lidl ve Asda gibi isimler bulunuyor ve bu marketler, Aquaculture Stewardship Council ve diğer denetim kurumlarının standartlarına uygun olduğunu iddia ettikleri balıkları tüketicilere ulaştırıyor.

Senegal’i Nasıl Etkiliyor?

Ancak bu tedarik zinciri, Senegal’de balıkların tükenmesine, iş kaybına, çevre kirliliğine ve besin güvenliği sorunlarına yol açıyor. Senegal’de yaşayan insanların yarısı sağlıklı beslenemiyor ve denizlerdeki yağlı ve besleyici balıklar aşırı avlanmaya maruz kalarak yerel halkın ulaşımına kapanıyor. Araştırmaya göre, bu durum Senegal’deki balık nüfusunu tehlikeye atıyor ve balık stoğunu ciddi derecede azaltıyor.

Britanya’daki levrek tedarik zinciriyle bağlantılı olduğu belirlenen Senegal’deki üç fabrikada yapılan balık unu üretimi, balık satan kadınların işsiz kalmasına, çevre kirliliğine ve balık stoklarının gereğinden fazla tüketilmesine neden oluyor.

Türk Şirketinden Açıklama

Kılıç ve iştiraki Agromey, son dört yılda Britanya’daki süpermarketlere 473 ton levrek ve çipura gönderdi; bu da yaklaşık 5 milyon filetoya denk geliyor. Ancak yapılan araştırmalar, yılda 65 milyon ton balık üreten bir firmanın bile yaptığı alımın Senegal halkı üzerinde ciddi etkilere yol açabileceğini gösteriyor.

Türkiye’nin deniz ürünleri devi Kılıç Deniz son dört yılda 5 bin 400 ton balık unu ve balık yağı ithal etti. Araştırmalara göre, her yıl Kılıç’ın balık yemine katkıda bulunan balıklar, yaklaşık 400 bin kişiyi besleyebilirken, bu sayı 2023 yılında Senegal’de açlık çekenlerle aynı seviyeye ulaşıyor.

Senegal, Mayıs 2024’te yasadışı, bildirilmemiş ve düzensiz balıkçılıkla mücadelede yetersiz kaldığı için Avrupa Birliği tarafından uyarı aldı.